Obywatele Królewskiego Wolnego Miasta Podgórza
1784–1915
Kamila Follprecht

Założone w 1784 r. przez cesarza Józefa II Królewskie Wolne Miasto Podgórze zakończyło swoje funkcjonowanie w 1915 r., kiedy nastąpiło połączenie z miastem Krakowem. Archiwalia miasta Podgórza są przechowywane w zasobie Archiwum Narodowego w Krakowie. Na ich podstawie została przygotowana publikacja Obywatele Królewskiego Wolnego Miasta Podgórza 1784–1915 zawierająca naukowo opracowane wykazy obywateli i obywateli honorowych Podgórza z lat 1784-1915.

Starszy z wykazów, obejmujący lata 1828-1870, obejmuje jedynie podstawowe dane osób, które uzyskały obywatelstwo miasta. W rękopisie „Książka Obywateli Miasta Podgórza” z lat 1867-1914, zamieszczono obszerniejsze wpisy dot. obywateli miejskich oraz ozdobne wpisy nadań przez podgórska Radę Miejską obywatelstwa honorowego.

We wstępie publikacji przedstawiono zmiany uregulowań prawnych związanych z nadawaniem obywatelstwa i obywatelstwa honorowego. Uzupełnieniem są krótkie biogramy osób wymienionych w wykazach, zarówno znanych postaci, które uzyskały obywatelstwo honorowe miasta, jak i mieszkańców Podgórza, którym przyznano obywatelstwo miejskie.

Z recenzji wydawniczej:
Najnowsza praca Kamili Follprecht zasługuje na uwagę szerokiego grona czytelników, w szczególności badaczy i pasjonatów historii Podgórza, Krakowa i całej Galicji. Autorka odsłania przed nami nieeksplorowane wcześniej źródła, które mają pierwszorzędny charakter dla lepszego poznania historii Podgórza, które w latach 1784-1915 stanowiło odrębne miasto, a dzisiaj jest znaczącą dzielnicą Krakowa. Poruszony temat obywateli i systemu nadawania obywatelstwa dla mieszkańców Podgórza wpisuje się w szerszy kontekst kształtowania się zwyczajów demokratycznych w miastach habsburskich. Podgórze, będące miastem dobrze rozwiniętym pod względem społecznym i gospodarczym oraz na wskroś egalitarnym jest doskonałym laboratorium dla badań nad tą problematyką. Docenić należy skrupulatnie opracowane biogramy obywateli i obywateli honorowych tego miasta. Obok postaci powszechnie znanych spotykamy tu biogramy osób zapomnianych w historiografii. Tymczasem bardzo często są to osoby o barwnych życiorysach, o bogatym dorobku w różnych dziedzinach, które wniosły realny wkład w rozwój miasta położonego na prawym brzegu Wisły. Dlatego ta część książki zapewne dla wielu osób okaże się niezastąpionym źródłem wiedzy na temat zacnych podgórzan XIX i początków XX wieku. Biogramy są krótkie, ale odnoszą się do najważniejszych faktów związanych z życiem kolejnych, wymienianych alfabetycznie obywateli. Nadto każdy biogram posiada wyborną podstawę źródłową. Autorka wykorzystała również do ich przygotowania miarodajną literaturę.

dr hab. prof. UP Łukasz Tomasz Sroka

Publikację, w cenie 20 zł, można nabyć składając zamówienie pocztą na adres Archiwum Narodowego w Krakowie (30-960 Kraków, ul. Sienna 16) lub mailem: sekretariat@ank.gov.pl