Korespondencja

Najbardziej uderzające, pokazujące tragiczną sytuację są oczywiście listy osób kierowane do PolKO czy RGO z prośbami o pomoc. Ich losy opisane są często na jednej karcie pocztowej. Prośby ludzi wysłanych gdzieś w głąb Rzeszy do pracy, wywiezionych tak jak zastał ich nakaz wypędzenia z domów. Nadciągająca jesień spowodowała, że stanęli oni przed pilną potrzebą zaspokojenia jednej z podstawowych potrzeb – ubioru na czas chłodów. Poruszające są też prezentowane listy osób poszukujących swoich bliskich. Kraków z racji tego, że był siedzibą władz RGO oraz faktu, że struktury tutejszego PolKO pozostały nietknięte, stał się swoistym centrum komunikacyjnym w sprawach pomocy wysiedlonym. Pojawiająca się w listach nazwa „Patronat” odnosi się do jednego z działów PolKO – Opieka nad Więźniami i ich Rodzinami, powstałego na bazie Towarzystwa Opieki nad Więźniami, zwanego popularnie właśnie Patronatem. Dział ten z siedzibą przy ul. Kanoniczej 18, miał w opiece więźniów różnorakich obozów i więzień.

Korespondencja z kartoteki warszawiaków wywiezionych na roboty do Rzeszy. Kartoteka składa się z imiennych kopert zawierających listy i kartki pocztowe tych osób. Pokazujemy karty przysłane przez Marię Dąbrowską, Zbigniewa Bożyka, Władysławę Gawarkiewicz.



Archiwum Narodowe w Krakowie, Polski Komitet Opiekuńczy Kraków – miasto, sygn. PolKO Kr 204, 205

Karty przesiedlonych z tzw. kartoteki Warszawa. Obejmowała ona rodziny wysiedlone po powstaniu. Kartoteka była prowadzona przez Dział Opieka nad Przesiedlonymi i Uchodźcami. Niektóre z kart zostały zniszczone na żądanie zainteresowanych, którzy byli zagrożeni aresztowaniem.


Archiwum Narodowe w Krakowie, Polski Komitet Opiekuńczy Kraków – miasto, sygn. PolKO Kr 226, 229, 230

Listy i kartki pocztowe przesyłane do radiostacji krakowskiej przez poszukujących swoich bliskich. Na początku okupacji posiadanie radia było zabronione, z czasem zezwolono na posiadanie i używanie odbiorników.



Archiwum Narodowe w Krakowie, Akta miasta Krakowa, Starosta miasta Krakowa, sygn. SMKr 212

Podania warszawiaków składane dla uzyskania zezwolenia na zamieszkanie w Krakowie.


Archiwum Narodowe w Krakowie, Akta miasta Krakowa, Starosta miasta Krakowa, sygn. SMKr 688, 689

Przykłady listów i kartek z korespondencji warszawiaków wywiezionych na roboty.


Archiwum Narodowe w Krakowie, Polski Komitet Opiekuńczy Kraków – miasto, sygn. PolKO Kr 188